Jaarlijks gebeurt het bij duizenden huishoudens dat er problemen ontstaan bij het aflossen van de energierekening. Schulden stapelen zich op en uiteindelijk kan de stroom zelfs worden afgesloten. Om te voorkomen dat huishoudens in de toekomst voor langere tijd in het donker komen te zitten wordt er in twee Nederlandse steden nu een plan gehouden waarbij huishoudens hun energie vooraf kopen.
Wie zijn energierekening niet betaalt, krijgt een aanmaning. Aanmaningen worden boetes, boetes zorgen voor schulden. Uiteindelijk kan een huishouden zelfs worden afgesloten van gas en licht, waardoor er helemaal een uitzichtloze situatie ontstaat. Uitzichtloze situaties die nog steeds veel te vaak voorkomen in Nederland – tienduizend huishoudens per jaar worden afgesloten van gas en licht. Het afsluiten van gas en licht en de bijbehorende schulden kosten energiebedrijven, netbeheerders en de huishoudens zelf op jaarlijkse basis miljoenen euro´s. Om te zorgen dat mensen op de hoogte zijn van hun energieverbruik en beter worden gewaarschuwd wanneer hun gas en licht dreigt te worden afgesloten wordt er de komende maanden in twee grote steden een test gehouden die in de toekomst schulden moet voorkomen.
In Arnhem, waar netbeheerders Liander, Nuon en Stichting Energiebank Nederland meedoen en in Rotterdam, waar netbeheerder Stedin, energieleverancier Greenchoice en Alliander meedoen, kopen de komende maanden tientallen huishoudens namelijk hun energie via een prepaid dienst. Vooraf kiezen ze een bedrag aan energie dat ze willen kopen, en kunnen ze via een geïnstalleerd kastje naast de meterkast volgen hoeveel ze verbruiken en hoeveel dagen energie ze nog hebben. Dreigt de energie op te raken, dan krijgt het huishouden meerdere berichten waarin wordt gewaarschuwd voor mogelijke afsluiting. Mocht het daadwerkelijk tot afsluiting komen, dan kan een huishouden binnen enkele minuten weer beschikken over gas en licht, mits er weer prepaid energie wordt bijgekocht, iets dat snel en simpel kan via online betaaldienst iDeal.
In de eerste helft van de vorige eeuw werd deze vorm van gas- en lichtverkoop ook al gebruikt, al dan niet in online vorm maar in de vorm van een muntje dat men in de meterkast moest stoppen. Deze ´gaspenning´ zorgde ervoor dat men bewuster was over hun gebruik en minder snel een schuld opbouwde. Een grootschalig aanbod van energiepakketten bij netbeheerders zorgde er destijds voor dat deze ´gaspenning´ verdween, maar nu wordt er met de invoering van prepaid energietegoed dus een moderne versie getest.
Na afloop van de proef wordt besloten of men definitief doorgaat met het aanbieden van prepaid tegoed aan klanten. Energiebedrijven blijven niet zitten met onbetaalde rekeningen en procedures met incassobureaus, netbeheerders zijn minder tijd kwijt aan het afsluiten van stroom en het belangrijkste is dat de consument, zelfs in het geval van afsluiting, door de snelle manier van betalen en een speciale schakelaar in de meterkast binnen afzienbare tijd weer over gas en licht kan beschikken. Daarnaast hoeven klanten die na afsluiting weer over stroom willen beschikken geen borg te betalen aan energiebedrijven, iets dat nu nog wel moet als er eerder sprake is geweest van afsluiting.