Hoe is de stand van zaken op het gebied van groene energie in Nederland? Inmiddels is duurzame energie groter dan kernenergie en slagen we er steeds beter in om bijvoorbeeld zonne-energie te integreren in gebouwen. Zowel in Overijssel, in de gemeente Eindhoven en de gemeente Dongen worden er verschillende initiatieven ontplooid voor meer groene energie en het Waterschap wil op termijn volledig energieneutraal worden. Het is volgens minister Kamp te vroeg om een oordeel te vellen over duurzame energie in Nederland, maar de eerste tekenen zijn in ieder geval positief.
Duurzame energie groter dan kernenergie
Enkele jaren geleden leken we op grotere schaal in te gaan zetten op nucleaire energie, maar daar lijkt op dit moment weinig meer van over. We hebben de rem op dat gebied stevig ingetrapt en zetten nu juist in op schone energiebronnen. Dat blijkt uit een analyse van het Worldwatch Institute, dat zich richt op de energiemix die we wereldwijd hanteren. Kernenergie zorgde in 1996 nog voor 17,6% van onze energie, in 2013 was daar nog maar 10,8% van over. Hernieuwbare energiebronnen stegen echter juist van 18,7% in 2000, tot 22,7% in 2012.
Met name op het gebied van windenergie werden er de laatste jaren flinke stappen gezet. In 2013 was er sprake van 320 gigawatt aan capaciteit, gelijk aan de totale nucleaire capaciteit in 1990. Zonnepanelen zijn op dit moment goed voor een capaciteit van zo’n 140 gigawatt, maar dankzij de stevige groei zal dit in de komende jaren waarschijnlijk snel oplopen. De recente investeringen laten bovendien zien dat kernenergie aan populariteit verliest, getuige de 8 miljard dollar, ten opzichte van de 37 miljard dollar voor zonne-energie en zelfs 43 miljard dollar voor windenergie.
Zonne-energie integreren in gebouwen
Onder andere in Nederland maken we gebruik van steeds meer innovatieve technieken, om zonnepanelen in te zetten. We kennen de PV-panelen nu vooral van toepassingen op daken van huizen en gebouwen, maar in de toekomst zullen we deze bijvoorbeeld ook integreren in diezelfde gebouwen. Dat stelt althans Johan Bel, van Mijn Energiefabriek. Hij is van mening dat de Building Integrated PhotoVoltaics (BIPV) een belangrijke rol zullen spelen bij het uitbreiden van de capaciteit aan zonne-energie.
Zonnestroomsystemen in gevels en daken komen we al steeds vaker tegen, volgens Bel is dat al niet eens meer spannend. “Bij woningen gebeurt [het integreren van de systemen] inmiddels kostenneutraal. In de toekomst zal BIPV nauwelijks extra investeringskosten vergen. De meerprijs zal beperkt zijn.” De integratie van bijvoorbeeld zonnepanelen in gebouwen maakt het gemakkelijker om deze op tal van plaatsen toe te passen, zelfs wanneer er bijvoorbeeld sprake is van de bekende schuine daken, waar we in Nederland veel gebruik van maken. Op die manier kan het aandeel duurzame energie verder groeien, ten opzichte van kernenergie maar ook vooral ten opzichte van de fossiele brandstoffen die we nu nog altijd veelvuldig gebruiken.
Inwoners Overijssel en gemeenten Eindhoven en Dongen vooruitstrevend
Op diverse plaatsen in Nederland maken we steeds meer gebruik van groene energie, of slagen we erin om het verbruik van fossiele brandstoffen tot een minimum te beperken. Een goed voorbeeld is de provincie Overijssel, waar inwoners er de afgelopen 2 jaar in zijn geslaagd om €10 miljoen aan energiekosten te besparen. Met name de isolatie van woningen heeft hier op een uitstekende manier aan bij kunnen dragen. Ruim 5.600 huishoudens kozen hiervoor, waarvan er 2.600 ook nog eens vloerisolatie lieten aanbrengen. Dit levert een lagere energierekening op, zorgt voor minder schadelijke uitstoot in het milieu en helpt de kwakkelende bouwsector verder te herstellen.
In de gemeente Dongen wil men gebruik gaan maken van een lokaal energieakkoord, om de overstap van fossiele brandstoffen naar duurzame energie sneller te maken. De gemeente wil oudere huizen energiezuiniger gaan maken, windmolens plaatsen en de zon optimaal benutten, door warmte uit reststromen, bodem en lucht te halen. De energiecoöperatie Dongen moet hier voor gaan zorgen, door allereerst een aantal actiepunten op een rij te zetten. Eerder sloot men landelijk een energieakkoord en zorgde men op provinciale schaal in Noord-Brabant voor een dergelijk initiatief, dat moet bijdragen aan het behalen van de landelijke doelstellingen op dit gebied voor 2020.
Ten derde kiest de gemeente Eindhoven voor een voortrekkersrol op het gebied van groene energie, door van start te gaan met de bouw van een vierde biomassacentrale op Strijp-T. Dit is een nieuw bedrijfsterrein waar Ennatuurlijk als energieafnemer voor de centrale zal gelden. De nieuwe biomassacentrale maakt het mogelijk om een toename van 50% van groene energie in Eindhoven te gaan realiseren. De centrale zal energie opleveren vergelijkbaar met 55.000 zonnepanelen, waardoor deze kan voorzien in 3% van de totale energiebehoefte van huishoudens in heel Eindhoven. Wethouder Stef Depla is trots op de start van de bouw en hoopt meer van dergelijke initiatieven te kunnen ontplooien.
Waterschap wil volledig energieneutraal worden
Ook het Waterschap Vallei en Veluwe wil graag bijdragen aan de doelstellingen voor groene energie in Nederland. Het waterschap heeft de doelstelling om in 2025 totaal energieneutraal te kunnen opereren. Het waterschap wil alle energie die het gebruikt zelf op kunnen wekken, om hier totaal onafhankelijk van te worden. Het waterschap wijst op de grote voordelen voor het milieu, maar ook op de kostenbesparingen die dit op zal leveren. Op die manier kan de burger hier mede van profiteren, aangezien de waterschapsheffingen hierdoor lager uit zullen vallen.
Tanja Klip-Martin, dijkgraaf voor het waterschap, geeft aan dat het de maatschappelijke plicht van het waterschap is om zo zuinig mogelijk met energie om te gaan. Dit is met name van belang in een dichtbevolkt land als Nederland. Het waterschap heeft volgens haar de laatste jaren al grote stappen gemaakt, bijvoorbeeld voor 65% van de elektriciteit nu op te wekken in de eigen rioolwaterzuiveringsinstallaties. De nieuwe energiefabrieken in Apeldoorn en Amersfoort maken het mogelijk om 80% van de eigen elektriciteit op te gaan wekken, een nieuwe stap naar volledige energieneutraliteit in 2025.
Nog geen oordeel over duurzame energie
Minister Kamp van Economische Zaken liet ondanks weten het nog te vroeg te vinden voor een oordeel over de afspraken op het gebied van duurzame energie. Een jaar geleden sloot hij het Energieakkoord, waardoor het lastig is om hier nu al over te evalueren. De Nationale Energie Verkenning publiceerde onlangs een kritisch rapport, dat aangeeft dat het onmogelijk zal zijn om de doelstelling van 14% duurzame energie in 2020 te behalen. De minister stelt dat het nu te vroeg is om van dat doel af te stappen. In 2016 zal er een tussenevaluatie plaatsvinden, die men zal aangrijpen om de stand van zaken te beoordelen en na te gaan of de doelstellingen uit het akkoord wellicht te ambitieus zijn.